سه شنبه ۲۰ مهر ۰۰ ۱۳:۱۵
در ميان گياهان آپارتماني كه زينت بخش فضاي داخلي منزل هستند، برخي از گونه‌هاي سمي وجود دارند كه نگهداري و پرورش آنها در خانه ممكن است براي كودكان، افراد دچار زوال عقل و يا حيوانات خانگي خطرناك باشد.
به گزارش مشهد فوري، در ميان گياهان آپارتماني كه زينت بخش فضاي داخلي منزل هستند، برخي از گونه‌هاي سمي وجود دارند كه نگهداري و پرورش آنها در خانه ممكن است براي كودكان، افراد دچار زوال عقل و يا حيوانات خانگي خطرناك باشد. در اين مطلب به شرح و معرفي ده نمونه از سمي‌ترين گياهان آپاراتماني پرداخته‌ايم.
گياهان آپارتماني مي‌توانند مزاياي زيادي براي خانه داشته باشند. اين گياهان به بهبود كيفيت هوا، خواب راحت، كاهش استرس و افزودن رنگ و شادابي به دكوراسيون خانه كمك ميكنند. با اين حال برخي از گياهان آپارتماني وجود دارند كه خطرات آنها بيش از مزاياي آنهاست. اين گياهان سمي هستند و نگهداري و پرورش از آنها ممكن است براي كودكان، افراد دچار زوال عقل و يا حيوانات خانگي خطرناك باشد؛ در نتيجه بهتر است قبل از انتخاب گياه آپارتماني و نگهداري آن در خانه درباره آن تحقيق كنيد.
مقالات بيشتر:خانه سالمندان گيشا
اگر به اشتباه قسمت كوچكي از برگ يا ساقه اين گياهان خورده شود، مي‌تواند موجب تورم گلو، تنگي نفس و حتي مرگ فرد شود. در ادامه به معرفي سمي‌ترين و خطرناكترين اين گياهان آپارتماني خواهيم پرداخت. گياهان سمي آپارتماني مي‌توانند به روش‌هاي مختلف موجب مسموميت شوند. تماس پوست دست با شيره گياه سمي، بلعيدن ميوه، گل يا ريشه و خوردن خاك گلدان يا آب خروجي از ته گلدان براي كودكان و حيوانات خانگي خطرناك است.
متاسفانه بيشتر مراكز فروش گل و گياهان آپارتماني اطلاعاتي مبني بر سمي بودن گياه را به فروشنده ارائه نمي‌دهند. خريد و نگهداري هر يك از گياهان آپارتماني سمي ممكن است عواقب جبران ناپذيري به همراه داشته باشد؛ در نتيجه بهتر است گياهان آپارتماني خطرناك و سمي را بشناسيم و آنها را از دسترس كودكان، افراد دچار زوال عقل و حيوانات خانگي دور نگه داريم.
گياه آپارتماني مونسترا با نام علمي Monstera deliciosa از خانواده Araceae و بومي جنگل‌هاي گرمسيري جنوب مكزيك و جنوب پاناماست. گياه مونسترا را به دليل داشتن برگ‌هاي سبز چرمي و سوراخ‌دار و ميوه‌هاي خوش طعمش پرورش مي‌دهند. اين گياه زيبا در ايران به برگ انجيري معروف است. گياه آپارتماني مونسترا رشد سريعي دارد و گياهي مقاوم محسوب مي‌شود. ميوه خوشمزه و پرخاصيت مونسترا پس از ۱ سال مي‌رسد. ميوه‌ها فلس‌دار و ظاهري شبيه به خيار دارند.
طعم و عطر ميوه رسيده شبيه به كيوي، آناناس و موز است. اما اين گياه بسيار سمي و خطرناك است. خوردن برگ‌هاي گياه موجب تورم زبان، خارش گلو و لثه‌ها مي‌شود. همچنين خوردن ميوه نارس آن به دليل داشتن اگزالات كلسيم بالا موجب ناراحتي شديد معده، سرگيجه، تهوع، خارش گلو، تورم زبان و سوزش اطراف لب‌هاخواهد شد. در نتيجه گياه آپارتماني سمي مونسترا مي‌تواند خطراتي را براي كودكان و حيوانات خانگي به همراه داشته باشد.
پوتوس گياهي رونده، مقاوم، زيبا و سريع الرشد است. گياه پوتوس با نام علمي Epipremnum aureum از خانواده Araceae و بومي جزيره موئورئا و جزاير سليمان است. اين گياه آپارتماني طبق مطالعات ناسا جزء گياهان تصفيه كننده هوا معرفي شده است. گياه پوتوس با دفع سمومي از قبيل زايلن، بنزن، فرمالئيد و تولوئن و توليد اكسيژن هواي محيط را پاك مي‌كند. بهتر است بدانيد كه بيشتر گونه‌هاي گياه پوتوس سمي هستند و نگهداري از آنها در آپارتمان با همه فوايدش خطرات زيادي دارد. سمي بودن پوتوس به دليل وجود كريستال‌هاي اگزالات در تمامي قسمت‌هاي گياه است.
خوردن برگ يا ساقه گياه در انسان مي‌تواند موجب تحريك و خارش پوست، ورم كردن لب‌ها، تورم زبان و گلو، اسهال و استفراغ شود. اگر حيوان خانگي تكه‌اي از برگ و ساقه گياه را ببلعد، عوارض آن ممكن است به مرگ حيوان نيز ختم شود. در صورتي كه در منزل از كودك يا حيوان خانگي نگهداري مي‌كنيد، بهتر است اين گياه را از دسترس آنها دور نگه داريد. آويزان كردن گياه از سقف با فاصله مناسب از زمين روش مناسبي براي دور نگه داشتن گياه سمي پوتوس از كودكان و حيوانات خانگي است.
ديفن باخيا تيره‌اي از گياهان گل‌دار گرمسيري از خانواده Araceae است. اين گياه زيبا بومي مناطق گرم و مرطوب دنيا از مكزيك و آرژانتين تا جنوب غربي هندوستان است. برخي از گونه‌هاي ديفن باخيا به طور گسترده‌اي به عنوان گياهان زينتي به ويژه به عنوان گياهان آپارتماني پرورش داده مي‌شوند. در بيشتر خانه‌ها از اين گياه به دليل مقاومت بالا به شرايط مختلف زيستي به‌خصوص مقاومت به خشكي و كم نوري نگهداري مي‌شود. ديفن باخيا جزء گياهان غول پيكر آپارتماني است كه گاهي تا سقف خانه‌ها رشد مي‌كند. به هر حال بايد بدانيد كه اين گياه جزء خطرناكترين و سمي‌ترين گياهان آپارتماني محسوب مي‌شود.
جويدن قسمت كوچكي از برگ يا ساقه اين گياه براي هر موجودي خطرناك و مسموميت‌زاست. بافت‌هاي ساقه و برگ‌هاي گياه ديفن باخيا حاوي بلور‌هاي اگزالات كلسيم سوزني شكل به نام رافيد هستند. در صورت بلعيدن برگ يا ساقه علائمي مثل بي‌حسي شديد دهان، سوزش زبان و لثه‌ها، تورم گلو و آبريزش بيني احساس مي‌شود. در صورت جويدن طولاني مدت برگ و ساقه علائم شديدتر خواهند بود كه نياز است بلافاصله فرد را به بيمارستان منتقل كنيد. در موارد ضروري مسموميت را با تخليه و شستشوي معده رفع ميكنند. در نتيجه بايد گياه را از كودكان و حيوانات خانگي دور نگه داريد.
سينگونيوم تيره‌اي از گياهان گل‌دار و رونده از خانواده Araceae و بومي جنگل‌هاي گرمسيري و باراني جنوب مكزيك، غرب هند، آمريكاي مركزي و آمريكاي جنوبي است. گياه سينگونيوم در زيستگاه خود به تنه درختان تنومند مي‌چسبد و تا راس درختان بالا مي‌رود. اين گياه ممكن است تا ۲۰ متر هم رشد كند. بهتر است بدانيد كه اين گياه مقاوم و پرطرفدار سمي و خطرناك است. بافت شاخه‌ها در اين گياه حاوي مقادير بالايي از كريستال‌هاي اگزالات كلسيم است. تماس دست با شيره گياه مي‌تواند در برخي افراد موجب التهابات پوستي شود كه با خارش، سوزش و حتي تاول پوست همراه است. ورود شيره گياه به چشم‌ها نيز علائم آزار دهنده‌اي ايجاد خواهد كرد.
بلعيدن قسمت كوچكي از ساقه يا برگ گياه سينگونيوم براي انسان و حيوان خطرناك است و موجب مسموميت مي‌شود. در صورت جويده شدن برگ يا ساقه گياه زبان، گلو و لثه‌ها دچار التهاب شديد مي‌شوند. درد، سوزش و خارش دهان از علائم ديگر جويدن برگ‌هاي گياه سينگونيوم است. بلعيدن گياه نيز موجب دل درد و استفراغ خواهد شد. گياه سينگونيوم را تا جاي ممكن از دسترس حيوانات خانگي و كودكان دور نگه داريد. اگر كودك يا حيوان خانگي شما با گياه سينگونيوم مسموم شده است، به سرعت به پزشك مراجعه كنيد.
گياه پاپيتال يا پيچك انگليسي كه برخي به آن "عشقه" مي‌گويند از خانواده Araliaceae و بومي اروپا و غرب آسياست. اين گياه هميشه سبز و رونده را در محيط باز و يا فضاي بسته آپارتمان نگهداري ميكنند. در ايران گياه پاپيتال يكي از گياهان آپارتماني محبوب به شمار مي‌رود. جالب است بدانيد كه اين گياه داراي خواص درماني و دارويي بسياري است. طبق تحقيقات ناسا گياه پاپيتال براي تصفيه هواي منزل موثر است. اين گياه مي‌تواند سم فرمالدئيد و بنزن را از محيط بزدايد. همچنين عصاره گياه پاپيتال به عنوان پاك كننده سموم بدن و داروي ضد سرفه و ضد التهاب شناخته مي‌شود. شربت ضد سرفه "پروسپان" از عصاره اين گياه گرفته شده است.
در كنار اين همه فوايد بايد بدانيد كه گياه پاپيتال سمي است. پيچك انگليسي حاوي چندين نوع سم است كه هم براي انسان و هم حيوان اثرات بدي دارد. ساپونين ماده‌اي است كه در برگ‌ها، ساقه‌ها و ميوه‌هاي گياه پاپيتال وجود دارد. ساپونين‌ها سمي هستند؛ اما در اندازه معين و در طي مراحل مختلف از آن دارو خلط‌آور تهيه ميكنند. در نتيجه مصرف برگ‌هاي تازه يا نوشيدن دمنوش برگ‌هاي پاپيتال توصيه نمي‌شود. همچنين اين گياه حاوي فالكارينول و دئيد هيدروفالكارينول است.
اين دو ماده علاوه بر خاصيت ضد ويروسي، ضد باكتريايي و ضد قارچي به عنوان سم حساسيت‌زا نيز شناخته مي‌شوند. افرادي كه به اين دو ماده حساسيت داشته باشند، پس از جويدن قسمت‌هاي مختلف گياه علائمي مثل سوزش شديد گلو و دهان را احساس خواهند كرد. البته در موارد شديد مي‌تواند مسمويت ايجاد كند. اين نكته را فراموش نكنيد كه برخورد دست كودك با شيره گياه ممكن است موجب درماتيك تماسي آلرژيك شود.
گياه اسپاتي‌فيلوم يا زنبق صلح از خانواده Araceae و بومي آمريكاي مركزي، آمريكاي جنوبي و جنوب شرق آسياست. اسپاتي فيلوم يكي از گياهان محبوب آپارتماني است كه در تصفيه هواي محيط نقش به‌سزايي دارد. اين گياه زيبا نيز سمي است و در صورت جويدن برگ‌ها و برخورد شيره گياه با دست علائم آزاد دهنده‌اي ايجاد مي‌كند. اسپاتي فيلوم نيز مانند گياه ديفن باخيا حاوي بلور‌هاي اگزالات كلسيم است. در صورت جويدن برگ‌ها اين مواد ريز سوزني به بافت‌هاي نرم درون دهان مي‌چسبند و موجب التهاباتي درون دهان مي‌شوند. علائم ناخوشايندي مثل سوزش، خارش و درد گلو، زبان و دور لب‌ها پس از جويدن برگ‌ها احساس مي‌شوند.
همچنين تماس شيره گياه با پوست دست ممكن است موجب خارش، تورم و قرمزي شود. علائم تحريك‌پذير در گياه زنبق صلح نسبت به گياه ديفن باخيا كمتر است. اين علائم خفيف است و پس از مدت كوتاهي برطرف مي‌شوند. گربه‌ها بيش از ساير حيوانات خانگي به تركيبات سمي اين گياه حساسيت دارند. استفراغ و سرفه پس از جويدن برگ‌هاي گياه اسپاتي‌فيلوم در گربه‌ها مشاهده شده است. به هرحال بهتراست گياه را از دسترس كودكان و حيوانات خانگي دور نگه داريد.
فيلودندرون يكي از گياهان گل‌دار آپارتماني و از خانواده Araceae و بومي مناطق گرم و مرطوب آمريكاي جنوبي است. رشد سريع در آپارتمان، مقاوم بودن به شرايط مختلف محيطي و داشتن برگ‌هاي قلبي شكل، سبز و براق دليل محبوبيت اين گياه است. بيشتر گونه‌هاي مربوط به اين جنس گياهاني بالارونده محسوب مي‌شوند. گياه آپارتماني فيلودندرون نيز سمي است و مانند گياهان سمي ذكر شده داراي مقادير بالايي از اگزالات كلسيم نامحلول است.
نگهداري و پرورش اين گياه در خانه ممكن است براي كودكان يا حيوانات خانگي خطرناك باشد؛ چرا كه جويدن يا بلعيدن قسمتي از ساقه و برگ گياه موجب علائم آزار دهنده‌اي مي‌شود. ازجمله اين علائم سوزش، تورم و خارش گلو، زبان، لثه‌ها و لب‌هاست. بلعيدن مقدار زيادي از گياه در انسان يا حيوان نيز علائمي مثل استفراغ و اسهال را به همراه دارد. با اين حال ميزان مسموميت گياه فيلودندرون مانند گياه مونسترا يا ديفن باخيا نيست. عوارض جدي اين گياه در صورتي اتفاق مي‌افتد كه مقدار زيادي از برگ‌ها يا ساقه گياه مصرف شود.
نخل سيكاس رولوتا يكي از معروف‌ترين گياهان براي كاشت در باغچه و نگهداري در فضاي داخلي خانه است. هر سال در سراسر جهان ميليون‌ها عدد از برگ اين گياه زيبا براي تزئين دسته گل در مراسم‌هاي مختلف استفاده مي‌شود. سيكاس به دليل رشد كم گياهي نسبتا گران و از نظر زيبايي گياهي لوكس و تشريفاتي به حساب مي‌آيد كه زينت‌بخش سالن‌هاي بزرگ، مكان‌هاي تجاري و خانه‌هاي اشرافي است. نخل سيكاس رولوتا از خانواده Cycadaceae و بومي جنوب شرق آسياست. اين گياه در كنار ظاهر زيبايش گياهي بسيار خطرناك و سمي است. تمامي قسمت‌هاي نخل سيكاس سمي هستند؛ اگرچه بذر گياه از برگ‌ها خطرناك‌تر است. اين گياه آپارتماني حاوي سيكاسين است.
سيكاسين يك ماده شيميايي بسيار سمي است كه مصرف آن در انسان و حيوان موجب بروز مشكلات كبدي مي‌شود. در صورت بلعيدن قسمتي از برگ گياه سيكاس رولوتا علائمي مثل استفراغ، اسهال، تشنج، فلجي، كما، تشنگي، افزايش ادرار، زرد شدن پوست و لثه‌ها و كبودي ظاهر مي‌شوند. خوردن مقادير بالايي از برگ يا بذر گياه منجر به آسيب و نارسايي كبد و حتي مرگ مي‌شود؛ بنابراين گياه را از دسترس كودكان، افراد دچار زوال عقل و حيوانات خانگي دور نگه داريد. در صورتي كه انسان يا حيوان قسمتي از گياه را بلعيد، بايد فوري به پزشك يا دامپزشك مراجعه كنيد. اگر به نگهداري از گياهان آپارتماني شبيه به نخل در خانه علاقمند هستيد، به جاي نخل سيكاس رولوتا از نخل اريكا، نخل كنتيا و نخل پارلور كه سمي نيستند، استفاده كنيد.
گياه زاميفوليا با نامهاي متداول ديگري همچون گياه ZZ، گياه ابديت، گوهر زنگبار و نخل زمرد شناخته مي‌شود. اين گياه آپارتماني از خانواده Araceae و بومي مناطق گرم و مرطوب آفريقا از جنوب كنيا تا شمال شرق آفريقاي جنوبي است. اخيرا گياه زاميفوليا به دليل داشتن شاخ و برگ سبز و براق و مراقبت آسان به گياهي پرطرفدار و محبوب در آپارتمان تبديل شده است. اين گياه نيز جزء گياهان تصفيه كننده هوا به حساب مي‌آيد؛ اما متاسفانه سمي است. در بافت‌گياه زاميفوليا اگزالات كلسيم نامحلول به فراواني يافت مي‌شود.
كريستال‌هاي اگزالات كلسيم داراي لبه‌هاي تيزي هستند كه مي‌توانند به بافت‌هاي نرم درون دهان بچسبند و موجب خارش، سوزش و تورم زبان، لثه و گلو شوند. اين علائم در انسان و حيوان مشترك است؛ درنتيجه گياه را بايد از كودكان و حيوانات خانگي دور نگه داشت. شيره گياه زاميفوليا نيز حساسيت‌زاست. بهتر است در زمان هرس يا جابجايي اين گياه از دستكش استفاده كنيد. با اين حال مقدار سمي بودن گياه كم است و تاكنون عوارض جدي و خطرناكي نداشته است.
سانسوريا يا شمشيري از خانواده Asparagaceae يكي از مقاوم‌ترين گياهان آپارتماني است كه در تصفيه هواي محيط نقش دارد. اين گياه قادر است سمومي مانند فرمالئيد، زايلن و تولوئن را از هواي محيط بزدايد. زيستگاه اصلي اين گياه ماداگاسكار است؛ اما در طيف وسيعي از شرايط آب و هوايي متفاوت رشد مي‌كند. گياه زيباي سانسوريا نيز در رديف گياهان سمي آپارتماني قرار مي‌گيرد. خطر اين گياه براي انسان پايين است. علائم جويدن برگ‌هاي گياه در انسان كوتاه مدت و كم خطر است. اين علائم شامل درد و خارش زبان، لثه‌ها و گلوست كه در موارد شديدتر حالت تهوع گزارش مي‌شود. اما اين گياه براي حيوانات خانگي خطرناك‌تر است. در صورت بلعيده شدن در حيوانات علائمي نظير افزايش بزاق، درد و تورم گلو، استفراغ و اسهال گزارش شده است.
براي نگهداري از گياهان سمي آپارتماني در صورت داشتن نوزاد يا حيوان خانگي در منزل نياز است تا نكاتي را مد نظر قرار بدهيد.
ـ بيشتر اين گياهان را مي‌توان به صورت آويزي از سقف يا پرده آويزان كرد. اين روش از خطر مسمويت كودك يا حيوان خانگي‌تان مي‌كاهد.
ـ برخي از گياهان سمي ذكر شده با گروهي از گياهان آپارتماني بي‌خطر شباهت‌هاي ظاهري دارند. درنتيجه مي‌توان به جاي نگهداري از گياهان سمي از گياهان بي‌خطر شبيه به آنها استفاده كرد. مثلا گياه زاميفوليا كمي شبيه به گياه سرخس بوستون است.
ـ براي دور نگه داشتن گياهان آپارتماني سمي بهتر است آنها را در محفظه بسته شيشه‌اي نگهداري كنيد.
ـ بهتر است تا بزرگ شدن فرزندان‌تان از خريد و نگهداري گياهان آپارتماني سمي بپرهيزيد.
مقالات ديگر:گل فروشي غرب تهران